Mấy ngày gần đây báo chí đưa tin về vụ án người mẹ trẻ dìm chết con mới 33 ngày tuổi, bạn bè lại chia sẻ tâm tư những tháng ngày sau sinh. Có một căn bệnh như thế - trầm cảm sau sinh - mà dường như người mẹ nào cũng đã trải qua, mà không mấy khi được cảm thông và thừa nhận. Đọc câu chuyện của mọi người, nhìn chị gái đang vất vả chăm con mới sinh, những ký ức xưa của mình lại cũng ùa về.
Ngày đó, mình không ý thức được tâm trạng của mình bằng cách gọi tên bệnh trầm cảm, mà chỉ tràn đầy cảm giác mệt mỏi, thất vọng, chán nản. Đó là sau khi sinh bé đầu tiên, những ngày đầu xuất viện về nhà. Trước khi sinh còn là niềm vui phơi phới xen lẫn nỗi hồi hộp chờ mong con ra đời. Đến khi mẹ tròn con vuông rồi thì tinh thần mình lại đi xuống. Vết khâu TSM của mình không hiểu sao rất lâu lành, ngồi rất đau cho đến tận khi con 1 tháng. Những ngày đầu tiên ngồi ăn phải quỳ, bế con cho bú phải nghiêng mình vì đau. Con mình sinh sớm 4 tuần và nhẹ cân. Nhìn con như con mèo bé tí, chân nhăn nheo mà vừa thương con vừa lo lắng. Mình được bà ngoại và bà nội thay nhau chăm sóc, như vậy là đã tốt hơn rất nhiều mẹ sau sinh phải chăm con một mình. Ấy thế mà mình vẫn thấy quãng thời gian đó như là địa ngục, chưa bao giờ mình thấy cuộc sống của mình khổ đến mức ấy.
Đầu tiên là vết đau, đau mãi không khỏi, ngày ấy cũng ngố không biết hỏi bác sĩ để dùng thuốc giảm đau. Thứ hai là mất ngủ triền miên vì ngày lẫn đêm con cứ 1h-1.5h đòi ăn một lần. Con bú khó nên mỗi lần bú chỉ ăn rất ít, thành ra cứ ăn lặt vặt suốt ngày. Mình thì kinh nghiệm chăm con chưa có, gì cũng lo. Thời sinh viên mình cũng nhiều lần thức thâu đêm học bài, nhưng cái mệt không thấm vào đâu so với thức chăm con. Cảm giác buồn ngủ rũ ra, nhưng phải thức thay tã, cho con bú. Đến khi con ngủ thì không thể nào ngủ theo, vừa chợp mắt được thì con lại dậy. Mệt đến mức không buồn chải đầu, không buồn tắm gội cả tuần liền cũng không thấy khó chịu vì bẩn, vì cái cảm giác mệt mỏi nó át đi mọi cảm giác khác. Cái sự mất ngủ theo mình đến tận bây giờ, thành ra ngủ luôn dễ tỉnh giấc, không còn như hồi chưa con đặt người lên giường là ngủ ngon đến sáng. Thứ ba là bị ép ăn. Bà nội và bà ngoại đều động viên mình ăn nhiều để có nhiều sữa cho con bú, mình cũng tin và cố làm theo. Món ăn quanh quẩn toàn thịt nạc, rau ngót, trứng, móng giò, mỗi bữa bà ngoại cho mình một bát tô cơm lèn chặt, bà bảo ăn cho chắc dạ. Bà nội thì mình ăn 2 bát bà vẫn chê ít. Móng giò, móng chó là những món từ bé chưa bao giờ mình thích ăn, thì giờ ngày nào cũng ăn. Có bữa ôm bát cơm mà nước mắt rơi lã chã, nghĩ bụng ăn bao lâu thì mới hết cái bát này, mà ăn ít liệu mình có đủ sữa cho con không. Thứ tư là sữa mình có vẻ không đủ cho con, có vẻ thôi chứ sau này đọc sách về sữa mẹ mình mới biết là sữa mình vẫn đủ. Con vẫn tăng cân đều nhưng chỉ 9 lạng - 1kg mỗi tháng, không bằng nhiều bạn khác. Con được đưa ra so sánh với các bạn cùng tuổi, và nhiều người đến thăm bảo sữa mình nóng, con tăng cân chậm. Mặc cảm bản thân và thương con, nhưng lúc đó vẫn kiên trì không nuôi con bằng sữa bột. Thứ năm là có những lời nói của người thân ở thời điểm đó, không biết do mình quá nhạy cảm hay sao, mà mỗi khi nghĩ đến chỉ muốn khóc. Chung quy vẫn chuyện con bé hơn các bạn, sữa mẹ nóng, mẹ thì ăn nhiều nên béo lên thành ra bị nói mẹ ăn hết phần con. Đến bây giờ mình cũng không hiểu sao người ta lại dành những câu nói độc địa thiếu cảm thông như vậy cho người mẹ mới sinh, lúc mà sức khỏe thể chất và cả tinh thần đều đang rất yếu, mỗi câu nói như vết dao cứa khiến cho người mẹ thêm ngã quỵ. Cũng may là mình được bà ngoại bà nội chăm sóc giúp đỡ tận tình, đến khi con lớn hơn là mình tự vượt qua được những tháng ngày đau khổ đó. Thậm chí mình đã so sánh, nuôi con cực khổ gấp trăm lần học hành và công việc, từ nhỏ đến lớn đi học và đi làm chưa có lần nào mình vất vả và khổ sở đến như này. Cũng thật may là mình mệt mỏi chán chường lắm, nhưng chưa đến mức chán ghét con.
Đến bé thứ hai thì kinh nghiệm nuôi con đã nhiều hơn, quen hơn với việc thức đêm hôm, nhất định không ăn kiêng và không cố ăn nhiều như trước, tự tin nuôi con bằng sữa mẹ, vết khâu TSM cũng may mắn đỡ đau hơn lần đầu, ngay ngày hôm sau mình đã ngồi được bình thường. Mọi thứ đều thuận lợi, nên cảm giác trầm cảm không có. Nhưng cơn ác mộng những ngày sau sinh bé đầu mình vẫn không quên được, mà cảm giác đó không chia sẻ cho người thân được, chỉ là chán, mệt, thỉnh thoảng chảy nước mắt thì được động viên. Mình tự cho mình là có tinh thần vượt khó cao, trước đó học hành công việc đều suôn sẻ, vậy mà sau khi sinh cảm giác còn tồi tệ đến như vậy. Mình biết có nhiều người mẹ cảm giác còn tồi tệ hơn, tùy thuộc vào sự giúp đỡ của người thân, những lời nói xung quanh mà người mẹ đó phải nghe, ngưỡng chịu đựng khó khăn của người mẹ ấy.
Sau sinh, người mẹ cần rất nhiều sự giúp đỡ, thông cảm của người thân. Những lời nói ra cũng cần thận trọng bởi giai đoạn đó người mẹ rất nhạy cảm, dễ xúc động, phản ứng tiêu cực với những lời nói thiếu động viên. Mong là mọi người hiểu điều đó để cùng giúp đỡ động viên những người mẹ vượt qua những khó khăn tạm thời này, tránh cho người mẹ những cảm xúc tiêu cực của căn bệnh trầm cảm.
